Prostaatkanker, persoonsgerichte behandelingen

Mannen met prostaatkanker krijgen nu nog standaardbehandelingen tegen de ziekte. Deze slaan vaak aan, maar uit onderzoek blijkt dat sommige persoonsgerichte behandelingen nóg beter werken. Persoonsgerichte behandeling wordt vaak pas laat uitgevoerd, wanneer de patiënt met prostaatkanker volgens de huidige medische zorg in Nederland ‘uitbehandeld’ is.

Dr. Niven Mehra: ‘Als we de meest veelbelovende persoonsgerichte behandeling éérder kunnen geven, heeft de patiënt daar veel meer aan. Specifieke behandelingen werken namelijk beter in een vroeg stadium van de ziekte. Ook kunnen dan meer belastende behandelingen, zoals chemotherapie, worden uitgesteld.'
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder mannen. In Nederland krijgen jaarlijks meer dan 10.000 mannen de diagnose prostaatkanker en overlijden 2.500 mannen aan deze ziekte. Nieuwe behandelmethoden, zoals bijvoorbeeld immuuntherapie, geven goede resultaten, maar helaas reageert niet iedere patiënt hier voldoende op.

Verschil in tumoren
De prognose uitgezaaide prostaatkanker zou voor een groot aantal mannen verbeteren wanneer men in een vroeg stadium zou kunnen voorspellen welke patiënt het meest gebaat is bij een bepaalde vorm van therapie. Mehra: ‘Prostaatkanker kent heterogene tumoren, wat betekent dat er verschil is tussen patiënten met prostaatkanker. Dit betekent ook dat niet iedere patiënt met de ziekte hetzelfde reageert op dezelfde behandelmethode. Om iedere patiënt een goede behandelmethode te kunnen geven, moet je de tumor moleculair in kaart kunnen brengen. Dat hebben we bij uitbehandelde patiënten gedaan, maar we zouden deze moleculaire informatie dus ook eerder willen hebben van prostaatkankerpatiënten die nog niet uitbehandeld zijn.’

Nog niet in standaardzorg
Zorgverzekeraars in Nederland vergoeden tot nu toe alleen de standaardbehandelingen tegen prostaatkanker, niet de veelbelovende persoonsgerichte behandelingen. ‘Pas als patiënten uitbehandeld zijn, krijgen ze die persoonsgerichte behandeling vaak in studieverband (zoals de Nederlandse DRUP-studie). Maar we denken dat de behandeling dan minder effectief zal zijn, omdat de patiënt dan vaak al een slechtere conditie heeft. We willen de meest veelbelovende behandelingen daarom in het begin van het ziektebeeld kunnen aanbieden, zodat de patiënt er nog het meest profijt van heeft,’ vertelt dr. Niven Mehra. ‘Ook willen we bewijzen dat het aanbieden van persoonsgerichte behandeling op langer termijn kostenefficiënt is, dus we hopen dat de zorgverzekeraars op ten duur meegaan met deze persoonsgerichte vorm van behandeling.’

Blauwdruk
Medisch oncologen Dr. Niven Mehra, Prof. Winald Gerritsen en hun team richten zich erop om een ‘blauwdruk’ te verzamelen van het tumorprofiel van elke patiënt met prostaatkanker. Hiervoor wordt naar markers in het tumor-DNA gezocht met moderne analysetechnieken, de zogenaamde ‘Next Generation Sequencing’. Mehra: ‘Eerder is al gebleken dat deze blauwdrukken gecorreleerd zijn aan verbeterde uitkomsten na bepaalde behandelingen. Dit onderzoek gaat nu deze blauwdrukken gebruiken om patiënten voor te sorteren voor nieuwe en veelbelovende therapieën (zoals PARP-remmers) of immunotherapie. Vroegtijdige kennis van profielen van elke individuele patiënt zal kunnen leiden tot betere behandeluitkomsten.’

Innovatief
Het eerder in kaart brengen van moleculaire informatie bij prostaatkankerpatiënten in een vroeg stadium, is nog niet eerder gedaan in Nederland. Mehra: ‘Het Radboudumc wil een expertisecentrum zijn voor patiënten en onderzoekers die willen weten of persoonsgerichte behandelingen beter zijn dan voorgaande standaard behandelmethoden. Het zo vroeg mogelijk aanbieden van deze persoonsgerichte behandeling en deze standaardiseren, is uniek in Nederland.’

Uw bijdrage
Een donatie aan dit onderzoek maakt het mogelijk dat in het Radboudumc een uitgebreide DNA-analysetest aan iedere patiënt met prostaatkanker wordt aangeboden. De onderzoekers stellen zich tot doel om te bewijzen dat voor moleculaire voorsortering mét (immuun)therapie veel beter werkt, én uiteindelijk kostenefficiënt is, dan de gebruikelijke standaard behandelwijze. Om de uitkomsten van deze studie van direct nut te laten zijn voor alle prostaatkankerpatiënten is hun ambitieuze insteek dat ze een positief resultaat direct toepassen in de landelijke gezondheidszorg.

Hoofdonderzoeker/aanvrager: Dr. Niven Mehra
Mede-onderzoekers: prof. dr. Winald Gerritsen, dr. Inge van Oort, Maarten IJzerman, prof. dr. Marjolijn Ligtenberg en prof. dr. Katrien Grunberg
PhD-studenten: drs. Minke Smits, drs. Iris Kloots

Helpt u Niven mee zijn onderzoek te realiseren?  
Dat kan. Klik op de 'Doneer nu'-knop. In actie komen voor het onderzoek van dr. Niven Mehra kan ook. Klik dan op 'Start actie'.

Wilt u liever uw donatie overmaken via ons rekeningnummer? Dat kan via NL34RABO 033 00 00 039 o.v.v. ROF1907.

Een deel van dit onderzoek wordt gefund door Stichting Kanker Zien en de donatie van de gelden uit het wielerevenement van Zeven voor Leven 2022. Onze dank is groot!