Prostaatkankerzorg: van diagnostiek naar behandeling

Onder Nederlandse mannen geldt prostaatkanker als een van de meest voorkomende levensbedreigende ziektes. Hoewel de ziekte levensbedreigend is, worden steeds meer mannen succesvol behandeld aan de ziekte, waardoor de overlevingskans toeneemt. Op basis van het prostaatspecifiek antigeen (PSA) worden bij biopten vaak afwijkingen gevonden die wel prostaatkanker worden genoemd, maar die nooit een probleem zouden gaan vormen voor de betreffende mannen. Met andere woorden: er overlijden nog veel met mensen 'met' in plaats van 'aan' prostaatkanker.

Deze overdiagnostiek leidt tot behandelingen waar patiënten geen baat bij hebben: een zogenoemde 'over-behandeling'.

Diagnostisch traject
Recent onderzoek heeft laten zien dat het nemen van een MRI-scan 'over-diagnostiek' kan voorkomen. Door enkel gericht verdachte plekken te biopteren blijft bij de helft van de mannen een onnodige bioptie bespaard. Het Radboudumc, een koploper als het gaat over de kwaliteit van MRI diagnostiek, is een van de eerste centra die dit invoert als sneldiagnostisch traject binnen het 'Prostaat Diagnostisch Centrum'. ln overleg met zorgverzekeringsmaatschappijen en patiëntenvereniging werken de afdelingen urologie en radiologie van het Radboudumc samen om dit MRI gestuurde diagnostische traject mogelijk te maken. Nadien volgt een weloverwogen en multidisciplinair gewogen behandeladvies. De implementatie hiervan roept nieuwe vragen op: verbetert dit de klinische zorg en op welke manier? Wat is het meest effectieve veiligheidsnet? ls het kosteneffectief? En kunnen er verdere verbeterslagen worden gemaakt?

Behandeltraject
Naast het diagnostische zorgpad is er aan de behandelkant het Prostaatkanker-behandelcentrum opgezet waar een netwerk van partnerziekenhuizen op 1 locatie robot-prostaat-operaties uitvoeren. Om patiëntenverenigingen, zorgverleners en zorgverzekeringsmaatschappijen tegemoet te komen, is deze zorg gecentraliseerd en worden momenteel meer dan 250 ingrepen per jaar verdeeld over 4 urologisch-oncologen binnen een samenwerking tussen 7 grote en kleine klinieken. Een zeer interessante vraag is wat de invloed van centralisatie van zorg is op oncologische- en functionele uitkomsten. Hiernaast zal een van de belangrijke aandachtspunten zijn om het gebruik van een nieuwe techniek te analyseren. Door middel van de nieuwe 'NeuroSAFE' techniek zullen tijdens de operaties de snijvlakken worden bekeken, waardoor er meer patiënten zenuwsparend geopereerd kunnen worden.

Een laatste onderzoeksvraag is wat de waarde is van robot-lymfeklierdissecties b¡j prostaatkanker en de rol van nieuwe beeldvormende technieken hierbij.

Dit onderzoek is  mogelijk gemaakt door de donaties van een dankbare patiënt